Fundusz inwestycyjny zamknięty-wszystko, co powinieneś o nim wiedzieć

2010-03-03 08:19:41

Dobra koniunktura na giełdzie kusi do inwestowania za pośrednictwem funduszy inwestycyjnych. Kto próbował znaleźć dla siebie właściwy fundusz, ten wie, spośród ilu wariantów trzeba wybierać. Przede wszystkim należy się zdecydować pomiędzy funduszem otwartym a zamkniętym. Co oznaczają te nazwy? Dzisiaj Comperia wyjaśnia, czym jest fundusz inwestycyjny zamknięty.

Ustawa o funduszach inwestycyjnych, obowiązująca od 2004r., przewiduje trzy podstawowe formy prawne działania funduszy inwestycyjnych: fundusz inwestycyjny otwarty (FIO), fundusz inwestycyjny zamknięty (FIZ) oraz specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty (SFIO). Różnią się one między sobą pod wieloma względami i z pewnością warto poznać ich specyfikę, zanim stanie się członkiem jednego z nich. Poniżej prezentujemy najważniejsze cechy wyróżniające fundusz inwestycyjny zamknięty.

Co emituje fundusz inwestycyjny zamknięty?

Podstawowym atrybutem funduszu zamkniętego jest specyficzna forma udziałów, jakie posiadają w nim uczestnicy funduszu. FIZ emituje certyfikaty inwestycyjne, które formalnie mają status papierów wartościowych. Ich właściciel może je swobodnie zbywać osobom trzecim, czego nie można robić z jednostkami uczestnictwa w FIO. Ponadto certyfikaty inwestycyjne mogą zostać wprowadzone do obrotu giełdowego, dzięki czemu na codziennych sesjach można śledzić ich bieżącą wycenę rynkową.

Warunki przystąpienia do funduszu inwestycyjnego zamkniętego

Nazwa funduszu wskazuje, że nie każdy może stać się jego członkiem. Otóż, niekoniecznie - wszystko zależy od sposobu sprzedaży certyfikatów. FIZ może sprzedać swoje certyfikaty w drodze oferty prywatnej, jednak w tym wypadku nabywcami może być maksymalnie 99 wskazanych wcześniej inwestorów (często chodzi o dużych inwestorów instytucjonalnych). Inaczej sprawa wygląda, jeżeli fundusz inwestycyjny zamknięty zbywa certyfikaty w ofercie publicznej, która skierowana jest do ogółu inwestorów. Wtedy każdy ma prawo nabyć udziały w funduszu i stać się jego członkiem. Jeżeli FIZ planuje przedstawić swoją ofertę 100 lub większej liczbie inwestorów, musi to zrobić na zasadzie oferty publicznej.

Certyfikaty inwestycyjne

Certyfikaty inwestycyjne można nabyć bezpośrednio od funduszu tylko w krótkim okresie czasu (tzw. okres subskrypcji), kiedy fundusz rozpoczyna swoją działalność. Inwestorzy zainteresowani ofertą funduszu zapisują się na konkretną liczbę certyfikatów i kupują je po cenie emisyjnej ustalanej przez fundusz. Po zakończonej subskrypcji jeszcze nic straconego, gdyż wyemitowane certyfikaty będzie można nabyć na giełdzie (jeżeli fundusz zdecyduje się na notowanie swoich papierów wartościowych). Tym razem jednak cena nabycia może znacznie różnić się od ceny emisyjnej, jako że w obrocie giełdowym certyfikaty sprzedawane są po bieżącej cenie rynkowej.

Czy w takim razie do funduszu zamkniętego można przystąpić w dowolnym momencie? Okazuje się, że nie. W odróżnieniu od funduszy otwartych, fundusze zamknięte już na starcie mają określony czas życia, czyli okres swojej działalności (z reguły kilka lat). Po upłynięciu tego okresu fundusz jest likwidowany, zaś inwestorom zwracane są pieniądze zgodnie z aktualną wartością ich certyfikatów.

Wyjście z funduszu inwestycyjnego zamkniętego

Jak wspomnieliśmy powyżej, wyjście z funduszu następuje automatycznie w momencie zakończenia jego działalności. Istnieją także możliwości zbycia certyfikatów w trakcie trwania życia funduszu. Po pierwsze fundusz zamknięty co jakiś czas skupuje swoje certyfikaty od zainteresowanych inwestorów (np. co pół roku). Certyfikaty można oczywiście sprzedać także w każdej chwili (w trakcie trwania sesji) na giełdzie. Może się to okazać wcale nie takie łatwe, gdyż niekoniecznie szybko znajdzie się chętny na nabycie naszych papierów. Co więcej, fundusz odkupuje certyfikaty według ich wartości księgowej (obliczonej na podstawie wartości aktywów netto funduszu), która może mocno odbiegać od ich rynkowej wartości.

Polityka inwestycyjna

Mogłoby się wydawać, że fundusz inwestycyjny zamknięty prowadzi zamkniętą i zachowawczą politykę inwestycyjną. Nic bardziej mylnego. Fundusz zamknięty charakteryzuje się najbardziej liberalnym podejściem do inwestowania posiadanego kapitału. Dzięki temu, że nie musi być w ciągłej gotowości do odkupienia swoich certyfikatów, może inwestować w wysoce niepłynne aktywa. W skład jego portfela mogą wchodzić: papiery wartościowe, wierzytelności (z wyjątkiem wierzytelności osób fizycznych), udziały w spółkach z o.o., waluty, instrumenty pochodne, prawa majątkowe, instrumenty rynku pieniężnego czy nawet nieruchomości. Ograniczenia dotyczące zaangażowania w poszczególne aktywa są znacznie mniej restrykcyjne w porównaniu do limitów obowiązujących dla funduszu otwartego. FIZ może utrzymywać aż 20 proc. swojego kapitału w akcjach jednej spółki, mieć nieograniczoną liczbę głosów na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy, czy zaciągać kredyty nawet do 70 proc. wartości aktywów. FIZ może także w całości zainwestować zebrane środki pieniężne w udziały w innym funduszu (np. zagranicznym).

Jednym słowem inwestycja w fundusz zamknięty jest obarczona zazwyczaj większym ryzykiem, zaś posiadane udziały jest trudniej upłynnić (zamienić na gotówkę) w porównaniu do funduszu otwartego.

Kwestie podatkowe funduszy

W przypadku osiągnięcia zysków poprzez wzrost wartości certyfikatów inwestycyjnych inwestor musi pamiętać, że podatek od zysków kapitałowych należy odprowadzić do Urzędu Skarbowego samodzielnie. Biuro maklerskie, które prowadzi rachunek inwestycyjny klienta wysyła do końca lutego zestawienie wszystkich zamkniętych przez niego transakcji giełdowych. Ten z kolei ma czas do końca kwietnia, aby złożyć rozliczenie podatkowe w urzędzie i odprowadzić należny podatek. Pod uwagę brane są tylko zyski z certyfikatów, które zostały odsprzedane. Taki mechanizm pozwala dodatkowo kompensować ewentualne zyski i straty ze wszystkich inwestycji giełdowych (także z samodzielnego handlu akcjami), co może skutkować obniżeniem łącznej kwoty oddanej do państwowego budżetu.

Masz wątpliwości dotyczące inwestowania w fundusze? Zadaj pytanie na naszym forum!

Comperia.pl
 

Ekspert Comperia.pl

Słownik finansowy
Kalkulatory

Szukasz kredytu gotówkowego? Chcesz zaoszczędzić? A może nowa inwestycja się kroi? Z nami wszystko przekalkulujesz!

Sprawdzam