Termin "najem okazjonalny" powrócił do polskiego systemu prawnego dzięki nowelizacji ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Nowe przepisy weszły w życie 28 stycznia 2010 r. i od tamtej chwili ułatwiają życie osobom fizycznym wynajmującym mieszkanie.
Z umowy o najem okazjonalny może korzystać osoba fizyczna, która nie prowadzi działalności gospodarczej związanej z najmem lokali mieszkalnych. Nie mogą więc z niej korzystać firmy, które traktują najem lokali jako swoje źródło dochodów.
W ustawie określone są warunki, które musi spełniać umowa o najem okazjonalny. Przede wszystkim, można ją zawrzeć jedynie w formie pisemnej, na czas określony nie dłuższy niż 10 lat. W umowie musi znaleźć się oświadczenie najemcy o poddaniu się szczególnemu trybowi egzekucji w przypadku wypowiedzenia umowy.
Najemca ma obowiązek podać adres, pod który będzie możliwa eksmisja oraz oświadczenie osoby, u której będzie miał zamieszkać, że wyraża na to zgodę. Takie rozwiązanie chroni wynajmujących mieszkanie przed nieuczciwymi najemcami, którzy nie płacą za lokal, a usunięcie ich z mieszkania jest kłopotliwe i bardzo długotrwałe.
Po podpisaniu umowy o najem okazjonalny, wynajmujący lokal ma obowiązek zgłosić ten fakt w urzędzie skarbowym właściwym dla adresu nieruchomości. Niezgłoszenie zawarcia umowy może mieć bardzo poważne konsekwencje, ponieważ przestają wtedy skutkować przepisy szczególne dla najmu okazjonalnego, a najemcę chronią zapisy ustawy o ochronie praw lokatorów.
Nowelizacja ustawy reguluje wysokość opłat, które może pobierać wynajmujący lokal. Zgodnie z nowymi przepisami, właściciel lokalu może pobierać od najemcy czynsz i opłaty związane z użytkowaniem nieruchomości (media), o ile umowa nie stanowi inaczej. Oznacza to, że strony umowy mają dużą swobodę w kształtowaniu jej treści w kwestiach finansowych.
Umowę o najem okazjonalny można wypowiedzieć z trzech przyczyn. Po pierwsze, jeśli najemca, mimo pisemnego upomnienia, używa lokalu w sposób sprzeczny z umową lub zaniedbuje swoje obowiązki, przez co przyczynia się do powstania szkód w mieszkaniu. Po drugie, jeśli korzystający z lokalu nie uiszcza opłat przez co najmniej trzy miesiące, mimo pisemnych ostrzeżeń o eksmisji w przypadku nieuregulowania zaległości. Po trzecie, jeśli najemna wynajął, podnajął lub bezpłatnie udostępnił lokal osobom trzecim bez zgody właściciela.
Zmiany w ustawie są bardzo korzystne dla wynajmujących mieszkania, ponieważ dużo lepiej chronią ich przed nieuczciwymi najemcami. Dodatkowo zmniejszają w sposób znaczny szarą strefę związaną z najmem lokali, gdyż właścicielom nieruchomości opłaca się zgłaszać fakt najmu do urzędów skarbowych.
Marta Ośko
Comperia.pl