Franczyza to umowa zawierana pomiędzy franczyzodawcą a franczyzobiorcą, która wydaje się idealnym rozwiązaniem dla prowadzenia biznesu, gdy brak na takowy własnego pomysłu. Franczyza ma niewątpliwie wiele zalet, ale również wiąże się z ryzykiem.
Z punktu widzenia franczyzobiorcy
Dużą zaletą franczyzy jest często (chociaż to nie reguła) brak konieczności posiadania znacznych zasobów finansowych do zainwestowania. Odpada także konieczność tworzenia marki od podstaw, dostajemy biznes, który już funkcjonuje, ma swój model.
Nie bez znaczenia jest również know-how, jakim dzieli się franczyzodawca. Często również nie trzeba inwestować w kosztowną reklamę lub w szkolenia. Franczyzobiorca dostaje sprawdzone, gotowe rozwiązania. Taka sytuacja wiąże się z mniejszym ryzykiem biznesowym. Przychodzimy na gotowe, stajemy się częścią biznesowego organizmu, który już działa na rynku, ma swoich klientów i jest rozpoznawalny.
Nowa firma to przede wszystkim niepewność, czy pomysł w ogóle zacznie się rozwijać i zyska zaufanie klientów. Najczęściej za franczyzą stoi duża korporacja, która już zdobyła ważną pozycję na rynku, a teraz udziela wsparcia franczyzobiorcy. Dzięki temu można liczyć na dużą stabilność przedsięwzięcia i spodziewać się szybciej zysków niż w przypadku zakładania własnego biznesu.
Niestety, są i wady franczyzy. Nie wszystko jest takie kolorowe. Przede wszystkim nie możemy liczyć na samodzielność w prowadzeniu naszego biznesu, a do tego nieustannie franczyzobiorca podlega kontroli i to w różnym zakresie. Na porządku dziennym są niezapowiedziane wizyty z centrali franczyzodawcy, badania tajemniczego klienta itd. W ten sposób jesteśmy sprawdzani pod kątem jakości oferty. Oczywiście jest to zrozumiałe (franczyzodawca musi dbać o swoją renomę), ale jednocześnie irytujące. Nie można również zapominać, że tutaj franczyzobiorca tak naprawdę ma niewielką samodzielność, nie może podejmować żadnych strategicznych decyzji.
Z punktu widzenia franczyzodawcy
Od tej strony sprawa wygląda nieco inaczej, ale również ma nie tylko swoje zalety, ale także wady.
Istotne jest to, że franczyzodawca zwiększa ilość kanałów, jakimi dociera do klienta, może działać na większej liczbie rynków, a do tego nie skupia się na czasochłonnym organizowaniu oddziałów. Przekazuje wiedzę i całe know-how, nie musi zajmować się pracownikami na lokalnym rynku i prowadzić polityki kadrowej. Dodatkowo współpraca z franczyzobiorcą to również rozwój samej marki, zwiększanie jej zasięgu i rozpoznawalności.
Wadą może być trudność z kontrolowaniem i zarządzaniem poszczególnymi oddziałami, gdy jest ich znaczna liczba. Dodatkowo kłopot może sprawić nierzetelny i nieuczciwy franczyzobiorca ( z selekcją też jest różnie), jeśli umowa niewystarczająco zabezpiecza interesy franczyzodawcy.