Wojna banków o depozyty, która trwała przez ostatnie miesiące, dobiega końca. Oferowane dzisiaj stawki oprocentowania lokat są dla banków po prostu nieopłacalne. Już teraz kilka instytucji finansowych zdecydowało się obniżyć oprocentowanie depozytów. Koniec 2008 roku i początek przyszłego to ostatnia szansa na założenie lokaty, gwarantującej stały i wysoki zysk.
Wojna banków o depozyty klientów zaczęła przybierać na sile wraz z rosnącą inflacją, a co za tym idzie, w środowisku coraz wyższych stóp procentowych. By pozyskiwać depozyty, banki musiały zaproponować takie oprocentowanie lokat, które pozwalałoby - po odjęciu 19-proc. podatku od zysków kapitałowych i inflacji - wypracować realny zysk. To pierwsza przyczyna uatrakcyjniania oferty. Drugim powodem, o wiele ważniejszym był kryzys zaufania.
Naturalnym źródłem pozyskiwania kapitału przez banki na prowadzenie akcji kredytowej jest rynek międzybankowy. Instytucje, które posiadają nadwyżki, mogą udzielać kredytów innym bankom. Te z kolei udzielają kredytów hipotecznych, gotówkowych czy samochodowych swoim klientom. Zarabiają na marży i prowizjach. Koszt pieniądza na rynku międzybankowym wyznaczają tzw. stopy rynkowe. W przypadku polskiego rynku międzybankowego jest to tzw. stopa WIBOR, czyli oprocentowanie, po jakim banki komercyjne skłonne są pożyczyć pieniądze innym bankom. Kryzys zaufania sprawił jednak, że rynek międzybankowy zamarł. Banki po prostu przestały pożyczać sobie pieniądze lub koszt takich pożyczek znacznie wzrósł. To dlatego banki spragnione kapitału zwróciły się o pomoc do klientów, oferując coraz wyższe oprocentowanie lokat. Lokaty z oprocentowaniem 8-9 proc. stały się niemalże standardową ofertą.
Bankom się nie opłaca
Na dłuższą metę jest to jednak nieopłacalne. Dlaczego? Dzisiaj rynkowa, trzymiesięczna stopa WIBOR wynosi około 6,4 proc. Teoretycznie bank mógłby pozyskać kapitał na rynku międzybankowym za 6,4 proc. Jeżeli oferuje lokatę oprocentowaną na poziomie np. 8 proc., oznacza to, że do tej różnicy (1,6 pkt. proc.) musi dopłacić, albo o tę wartość uszczuplony zostanie jego zysk. Bank zarobi bowiem na marży. Załóżmy, że z pozyskanych pieniędzy na rynku międzybankowym (po cenie 6,4 proc.) udzieli kredytu gotówkowego, którego oprocentowanie wynosi 15 proc. Marża stanowi w tym przypadku aż 8,6 pkt. proc. Gdyby takiego samego kredytu gotówkowego udzielił z pieniędzy pochodzących z depozytów oprocentowanych na poziomie 8 proc., jego marża skurczy się do 7 proc. Może wydawać się, że to niewiele. Kredyty gotówkowe, samochodowe czy kredyty na kartach kredytowych są produktami wysokomarżowymi. Dopłacenie do takiego kredytu, pozyskanego w formie lokaty, nie wyrządzi bankowi dużych szkód. Pamiętajmy jednak o kredytach hipotecznych i o ich średniej wartości (200-300 tys. zł). W tym przypadku bank musi zadowolić się znacznie niższą marżą - 1-2 pkt. proc. Finansowanie akcji hipotecznej z depozytów traci więc ekonomiczny sens, czym można tłumaczyć ograniczenie dostępu do kredytów hipotecznych w ostatnich miesiącach (dostępność pożyczek gotówkowych czy kart kredytowych nie zmalała).
Inflacja i stopy spadają
Znając mechanizm finansowania się banków, możemy prognozować bliski zmierzch wojny o depozyty. Fundamentalny wpływ na koniec tej rywalizacji ma zmieniająca się sytuacja makroekonomiczna w Polsce. Inflacja spada, dlatego utrzymywanie stóp procentowych na wysokim poziomie nie ma uzasadnienia. Nad Polską krąży widmo spowolnienia gospodarczego, co potwierdzają ostatnie dane statystyczne (spadek produkcji i konsumpcji). Żeby przeciwdziałać głębszemu spowolnieniu gospodarczemu, Rada Polityki Pieniężnej na grudniowym posiedzeniu zdecydowanie obniżyła stopy procentowe aż o 0,75 pkt. proc.
Pamiętaj! Obniżki urzędowych stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej nie powodują, że automatycznie maleje oprocentowanie Twojego kredytu. W ten sposób RPP wywiera presję na banki komercyjne, by te obniżały koszt kredytów na rynku międzybankowym (stopa WIBOR). Dopiero niższe stopy rynkowe bezpośrednio wpływają na spadek oprocentowania Twojego kredytu.
Banki już obniżają
Comperia prognozuje, że w przyszłym roku trzymiesięczna stopa WIBOR ukształtuje się na poziomie około 4 proc. Oznaczać to będzie tańsze już spłacane kredyty, jak i te dopiero zaciągane. W związku ze spadkiem stopy WIBOR jeszcze bardziej nieuzasadnione będzie oferowanie przez banki wysokooprocentowanych lokat. Pierwsze sygnały już płyną z rynku. Oprocentowanie lokat obniżył ostatnio PKO BP. AIG Bank wprowadził już dwie korekty, oczywiście w dół. Najpierw obniżył oprocentowanie depozytów półrocznych do 8,5 proc., a w ubiegłym tygodniu o kolejne 0,5 pkt. proc. MultiBank jeszcze na początku grudnia oferował lokatę trzymiesięczną, której oprocentowanie wynosiło 12 proc. w skali roku. Była to oferta wiązana. Żeby założyć taką lokatę, klient musiał jednocześnie zainwestować w produkt strukturyzowany Laponia. Po zakończeniu subskrypcji Laponii, bank wprowadził do oferty kolejny produkt strukturyzowany Samba, również z możliwością zdeponowania pieniędzy na depozycie trzymiesięcznym. Tym razem zaoferował już 10 proc. w skali roku.
Co robić, by zarobić
Nie ma więc wątpliwości, że atrakcyjnie oprocentowane lokaty odchodzą do lamusa. Wielu zamian w bankowych tabelach oprocentowania spodziewamy się już w styczniu. Jeżeli chcemy bezpiecznie i na wysoki procent ulokować pieniądze, to już naprawdę jedna z ostatnich szans. Najbardziej korzystny będzie wybór długoterminowej lokaty o stałym oprocentowaniu. W trakcie trwania umowy, oczywiście jeżeli nie zerwiemy depozytu wcześniej, bank nie może zmienić warunków. Warto pamiętać, że nasze oszczędności zdeponowane w bankach są gwarantowane do kwoty 50 tys. euro.
Comperia podpowiada, które banki oferują aktualnie najwyższe oprocentowanie lokat terminowych.
Najlepsze lokaty 3-miesięczne (wpłata 1 tys. zł)
Bank | Nazwa lokaty | Oprocentowanie |
Nordea Bank* | Lokata Nordea Superhit | 10 proc. |
Bank BPS | Lokata Standard | 9,09 proc. |
Najlepsze lokaty 6-miesięczne (wpłata 1 tys. zł)
Bank | Nazwa lokaty | Oprocentowanie |
Noble Bank* | Lokata - stałe oprocentowanie | 9,2 proc. |
Najlepsze lokaty 12-miesięczne (wpłata 1 tys. zł)
Bank | Nazwa lokaty | Oprocentowanie |
Alior Bank* | Lokata rekomendacyjna | 10 proc. |
Noble Bank | Lokata stałe oprocentowanie | 9,4 proc. |
Najlepsze lokaty 24-miesięczne (wpłata 1 tys. zł)
Bank | Nazwa lokaty | Oprocentowanie |
Noble Bank | Lokata stałe oprocentowanie | 9,4 proc. |
Sprawdź wszystkie lokaty bankowe!
Maciej Bednarek
Comperia.pl