Za energię płacimy z roku na rok coraz więcej. Warto więc wiedzieć, jak funkcjonuje rynek handlu energią, by swojego dostawcę prądu wybrać jak najlepiej, z korzyścią dla naszego portfela.
W chwili obecnej energia odgrywa kluczową rolę w polityce państw. Ma ona znaczenie podstawowe i – co tu dużo ukrywać – strategiczne. Jednocześnie energia nie jest przedmiotem monopolu lecz towarem, którym można handlować.
Na rynku energii elektrycznej spotkać możemy cztery typy uczestników. Są to:
- klienci (np. osoby fizyczne),
- firmy transportujące energię,
- firmy handlujące energią,
- wytwórcy energii elektrycznej.
Na terenie naszego kraju energia elektryczna jest wytwarzana w elektrociepłowniach, elektrowniach i z odnawialnych źródeł energii. Energię transportuje się z wykorzystaniem sieci dystrybucyjnych i sieci przesyłowych.
Podstawowe produkty na rynku energii elektrycznej to sam prąd oraz usługa jego przesyłu. Jako ostateczny odbiorca energii płacimy nie tylko za nią samą, ale także za to, że jest ona do nas bez problemów dostarczana. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na fakt, że nabywca nie może wybrać sieci, którą otrzyma energię. W tym względzie mamy więc sytuację monopolu naturalnego. Ceny za przesył nie są jednak dowolne. Ustala je Urząd Regulacji Energetyki.
Handel energią odbywa się na giełdzie energii lub z wykorzystaniem internetowych platform obrotu energią. Energia jest kupowana przez spółki, które nie zajmują się jej produkcją, a tylko jej obrotem. Takie spółki następnie sprzedają energię ostatecznym (finalnym) nabywcom.
W Europie funkcjonuje wspólny i połączony system energetyczny o nazwie UCTE. Polska weszła do niego 18 października 1995 roku. W skład tego systemu wchodzi także osobny system obejmujący tylko kraje skandynawskie o nazwie NORDEL.
Obecnie na europejskim rynku energetycznym mamy kilku bardzo silnych graczy w skali kontynentu. Należą do nich francuskie firmy EdF i GDF Suez, szwedzki Vattenfall, hiszpańska Endesa, czeski CEZ, niemieckie E.ON i RWE oraz włoski Enel. Jeśli chodzi o Polskę, to udało się przeprowadzić dużą konsolidację przedsiębiorstw energetycznych po to, aby mogły one rywalizować z takimi podmiotami jak wcześniej wymienione. Wiąże się to z faktem, że energią można handlować na rynku międzynarodowym. Największe europejskie giełdy handlu energią to Nord Pool i EEX. Nord Pool to giełda skandynawska z ponad 120 firmami, a EEX to giełda europejska z ponad 130 firmami z 16 krajów.