Słownik finansowy: Z
Dostępne hasła

Zastaw - słownik finansowy

Zastaw

Zastaw jest jedną z form ograniczenia prawa rzeczowego, stanowiącą zabezpieczenie danej wierzytelności. Zastaw jest stosowany np. jako zabezpieczenie przez banki udzielające kredytów. W przypadku kredytów samochodowych popularną formą zabezpieczenia jest tzw. zastaw rejestrowy pojazdu.

Zasadniczo zastaw może zostać ustanowiony na rzeczach ruchomych lub na prawach zbywalnych (np. akcjach). Zastaw można porównać do hipoteki, z tą jednak istotną różnicą, iż hipoteka obciąża nieruchomości.

Jak powstaje zastaw?

Stronami zastawu są zastawca i zastawnik. Pierwszy to właściciel przedmiotu zastawu, drugi to wierzyciel, której zabezpieczeniem jest przedmiot zastawu. Stosunek zastawu powstaje poprzez podpisanie przez obie umowy, a także, zwykle, poprzez wydanie przedmiotu zastawu wierzycielowi albo osobie trzeciej na którą obie strony się zgodziły. Obowiązkiem zastawnika jest czuwanie nad zachowaniem wydanej mu rzeczy stosownie do przepisów o przechowaniu za wynagrodzeniem.

W przypadku zastawu zwykłego niedopuszczalne jest zaznaczenie w umowie zastawu zobowiązania zastawcy wobec zastawnika o niemożności zbycia lub obciążenia rzeczy przed wygaśnięciem zastawu. Choć przedmiot jest w zastawie, zastawca dalej może w pełni korzystać z prawa własności przedmiotu zastawu. Wierzyciel może dochodzić zaspokojenia swej wierzytelności z przedmiotu zastawu bez względu na to, czyją stanowi własność. Wyjątkiem jest zastaw rejestrowy, gdy dozwolone jest zastrzeżenie, iż przed wygaśnięciem zastawu rejestrowego nie może dojść do zbycia lub obciążenia przedmiotu zastawu.

Kiedy wygasa zastaw?

Zastaw wygasa wraz ze spłatą długu. Po wygaśnięciu zastawu zastawnik powinien zwrócić przedmiot zastawcy. W przypadku nierzetelności dłużnika, zastawnik zaspokaja się z rzeczy obciążonej według przepisów o sądowym postępowaniu egzekucyjnym. Wierzyciel zaspokaja się więc nie poprzez np. samodzielną sprzedaż przedmiotu zastawu, ale z kwoty uzyskanej po sprzedaży przedmiotu zastawu przez komornika.