Co to są fundusze inwestycyjne? Jak je dzielimy? Gdzie lokują pieniądze? Czy warto w nie inwestować? Po lekturze naszego artykułu spokojnie odpowiesz na te i inne pytania.
Fundusz inwestycyjny to instytucja wspólnego inwestowania, która lokuje kapitał powierzony przez członków funduszu w papiery wartościowe, np. akcje, obligacje, bony skarbowe. Uczestnikami funduszu mogą być osoby indywidualne i osoby prawne (przedsiębiorstwa, gminy, związki wyznaniowe).
Zgromadzonymi w funduszach aktywami zarządzają doświadczeni doradcy inwestycyjni. Ich zadaniem jest ochrona powierzonego kapitału i osiągnięcie jak największego zysku, przy zachowaniu dopuszczonego w statucie ryzyka inwestycyjnego.
Podmiotem prawnym, który zarządza funduszem inwestycyjnym jest Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych (TFI). TFI mogą tworzyć i zarządzać funduszami inwestycyjnymi, pośredniczyć w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa oraz zarządzać portfelem wartościowym na zlecenie. Fundusze inwestycyjne mają oddzielną osobowość prawną od TFI, które nim zarządza, a uczestnicy funduszu nie odpowiadają za jego zobowiązania.
Fundusze otwarte i zamknięte
Według kategorii prawnych, fundusze inwestycyjne możemy podzielić na otwarte, zamknięte i specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte.
Fundusze otwarte mogą sprzedawać nieograniczoną ilość jednostek uczestnictwa i są zobowiązane do ich odkupienia na każde żądanie uczestnika. Oznacza to, że każdy z nas może praktycznie w każdej chwili przystąpić do funduszu i w każdej chwili z niego odejść. Fundusz otwarty musi mieć możliwość szybkiej zamiany posiadanych lokat na gotówkę. Z tego powodu lokaty funduszy otwartych charakteryzują się większą płynnością niż zamkniętych. Limit pierwszej wpłaty na fundusz otwarty są na bardzo niskim poziomie- 50- 100 zł. Specjalistyczne fundusze otwarte różnią się od otwartych ograniczeniem dostępu do nich. Ich statut wprowadza bowiem limity inwestycyjne lub podaje maksymalną liczbę uczestników.
Fundusze zamknięte emitują certyfikaty inwestycyjne, które podlegają obrotowi na rynku wtórnym. Fundusz wykupuje je w ustalonych terminach, przed tym czasem możne je jedynie sprzedać na rynku wtórnym. Liczba certyfikatów jest stała i może ją zwiększyć jedynie nowa emisja. Ponieważ fundusze zamknięte zakładane są na jakiś czas, mogą inwestować w mniej płynne aktywa.
W co inwestują fundusze?
Fundusze możemy również podzielić ze względu na rodzaj polityki inwestycyjnej, a więc w zależności od tego, gdzie lokują swoje aktywa.
Fundusze aktywnego wzrostu na ogół lokują swoje środki w akcje nowych spółek i istniejących spółek wzrostowych. Mogą również inwestować w spółki lub branże znajdujące się w recesji, licząc na ich odbicie. Są to najbardziej ryzykowne spośród wszystkich funduszy akcji.
Fundusze akcji małych spółek kupują wyłącznie akcje małych spółek z rynku pozagiełdowego. Obrót takimi akcjami nie jest duży, a ich kursy podlegają dużym wahaniom.
Fundusze wzrostu kapitałowego inwestują w spółki o pewnej pozycji na rynku, takie, które wypłacają akcjonariuszom dywidendę. Są mniej ryzykowne i równie efektywne jak fundusze aktywnego wzrostu.
Fundusze wzrostu i dochodu z kapitału inwestują w spółki wypłacające regularnie dywidendę. W odróżnieniu od funduszy wzrostu kapitałowego, traktują dywidendę jako amortyzację na wypadek spadku kursów, dlatego są znacznie bezpieczniejsze.
Fundusze mieszane (zrównoważone) lokują aktywa w akcjach i obligacjach. W ich strukturze portfela dominuje proporcja 60% akcji i 40% obligacji. Są stabilniejsze niż pozostałe fundusze, idealne w czasie bessy na giełdzie.
Fundusze łącznej stopy zwrotu są odmianą funduszy mieszanych, ale dają możliwość osiągnięcia większych zysków, ponieważ zarządzający nimi maja większą elastyczność w zmianie struktury portfela. W zależności od sytuacji na rynku, mogą zmieniać proporcje między akcjami i obligacjami.
Fundusze dochodu z kapitału kupują akcje firm o wysokiej stopie dywidendy oraz obligacje emitowane przez rząd i przedsiębiorstwa. Są bardziej niż inne fundusze narażone na zmiany stóp procentowych, ponieważ większą część ich dochodów stanowią odsetki i dywidendy.
Fundusze obligacji lokują swoje aktywa w obligacje różnych emitentów. Mimo, że najmniej ryzykowne, należy pamiętać, że ich wartość również może podlegać wahaniom w zależności od terminu wykupu obligacji
Fundusze rynku pieniężnego inwestują w krótkoterminowe instrumenty rynku pieniężnego, czyli w bony skarbowe, bony komercyjne, certyfikaty depozytowe itp. W tych funduszach nie ma wahań cen, ale zysk, w porównaniu z innymi funduszami, jest niższy.
Fundusze rynków zagranicznych dzielą się na te, które inwestują na rynku krajowym i zagranicznym i te, które inwestują tylko za granicą. Często rynki innych krajów zachowują się inaczej niż nasz i straty na rynku krajowym mogą zostać zrekompensowane zyskami za granicą. Z funduszami rynków zagranicznych wiąże się dodatkowe ryzyko związane z wahaniami kursów walut.
Fundusze branżowe inwestują w wybrane branże przemysłowe. Są bardzo ryzykowne, ponieważ nie proponują dywersyfikacji zysków. Jeśli koniunktura na branże okaże się kiepska, straty inwestora będą znaczne.
Same zalety?
Fundusz inwestycyjny daje nam możliwość wejścia na rynek kapitałowy z małymi kwotami i bez ponoszenia zbędnego ryzyka. Ułatwia nam dostęp do instrumentów finansowych nieosiągalnych dla małych inwestorów (kontrakty terminowe czy instrumenty zagraniczne). Większość funduszy jest łatwo zbywalna- praktycznie w każdej chwili możemy je kupić lub sprzedać, w zależności od naszej sytuacji finansowej.
Czy fundusze inwestycyjne mają jakieś wady? Przede wszystkim nie mamy żadnej kontroli nad polityką inwestycyjną zarządzającego funduszem. A po drugie, trzeba pamiętać, że fundusze inwestycyjne za zarządzanie naszymi pieniędzmi pobierają opłaty. Jest to przede wszystkim opłata za przystąpienie do funduszu (tzw. opłata dystrybucyjna) oraz roczna opłata za zarządzanie. Autor: Marta Ośko
Comperia.pl