Kto podejmuje decyzje o stopach procentowych?

2015-02-07 14:37:03

Poziom stóp procentowych ma wpływ nie tylko na funkcjonowanie całej gospodarki, ale również na portfel każdego Polaka. Decyzja o obniżce lub podwyżce stóp musi być więc odpowiedzialna i dokładnie przeanalizowana. Kto w Polsce decyduje o ich wysokości?

Stopy procentowe to ważny instrument wpływający na funkcjonowanie całej gospodarki. W uproszczeniu można określić stopy jako cenę, po jakiej bank centralny pożycza pieniądze bankom komercyjnym, co ma wpływ bezpośredni na oprocentowanie kredytów i lokat. Sprawdźmy, kto w Polsce decyduje o wysokości stóp procentowych i w jaki sposób to się odbywa.

Rada Polityki Pieniężnej

Tuż po transformacji w latach dziewięćdziesiątych stopy procentowe ustalał prezes NBP, korzystając z danych i analiz przygotowanych przez różne departamenty banku. Na decyzję wpływ miał również zarząd Narodowego Banku Polskiego. Zmieniło się to w roku 1998, gdy została uchwalona nowa konstytucja, określająca również funkcjonowanie NBP.

To właśnie ustawa zasadnicza powołała do istnienia Radę Polityki Pieniężnej, która od tej pory, w drodze głosowania, decyduje o ustalaniu poziomu stóp procentowych. Taka kolegialność wpisywała się w tendencje światowe - w wielu krajach powstawały podobne organy (np. MPC w Wielkiej Brytanii). Uznano, że decyzje podejmowane przez składy wieloosobowe będą trafniejsze, ponieważ każda z tych osób inaczej patrzy na gospodarkę i może zwracać uwagę na inne jej aspekty. Dzięki temu, przynajmniej w teorii, decyzje takich organów będą lepiej wyważone i bardziej odpowiedzialne.

Rada Polityki Pieniężnej składa się z dziewięciu członków (powoływanych przez prezydenta, sejm i senat) oraz prezesa NBP. Ich kadencja trwa 6 lat. Członkowie RPP nie mogą być związani z partiami politycznymi ani nie mogą prowadzić innej pracy zarobkowej, poza badawczą. Wszystko po to, by zapewnić ich maksymalną niezależność i bezstronność.

Posiedzenia RPP

Decyzje o stopach procentowych podejmowane są na tajnych posiedzeniach, z których sprawozdania są publikowane dopiero po miesiącu, a po 6 tygodniach od posiedzenia możemy dowiedzieć się, jak przebiegało głosowanie. Gdy głosy rozkładają się po równo, decyduje prezes NBP.

Różne czynniki wpływają na to, czy stopy się zmienią, czy nie, m.in. sytuacja gospodarcza na świecie, ocena gospodarki krajowej (np. tempo wzrostu gospodarczego, wzrost płac itd.), stan rynku kredytowego, poziom inflacji, finanse publiczne, jak również kurs walut.

Marzena Kazbieruk

Słownik finansowy
Kalkulatory

Szukasz kredytu gotówkowego? Chcesz zaoszczędzić? A może nowa inwestycja się kroi? Z nami wszystko przekalkulujesz!

Sprawdzam