Lokaty progresywne – hit oszczędnościowy czy wabik na klientów?

Progresywne, dynamiczne, rosnące – nazywać można je różnie. Wszystkie łączy jedno – w porównaniu do tradycyjnych lokat kuszą dużo wyższym oprocentowaniem sięgającym nawet dwucyfrowych wartości. W dodatku gwarantują wyższą płynność wpłaconego kapitału. Od razu można wyczuć tu podstęp. W czym tkwi haczyk? Ile tak naprawdę można zarobić na lokacie progresywnej?

Oprocentowanie do 12% rocznie? Nie daj się złapać!
Wielkie reklamy na bankowych witrynach obiecujące szokująco wysokie odsetki przyciągają wzrok klientów. Kto by nie chciał zarobić nawet do 12% w skali roku? Bankierzy zapewniają, że to możliwe – wystarczy założyć lokatę progresywną. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że to tylko sprytny zabieg marketingowy. Kto postanowi złapać okazję i przyjdzie do banku z zamiarem otworzenia tej lukratywnej lokaty, czeka go niestety wielkie rozczarowanie.

Jak zwykle, diabeł tkwi w szczegółach. Bank wcale nie kłamie mówiąc, że zarobimy do 8-12%. Sztuczka polega właśnie na użyciu sformułowania „do x%”, które wskazuje, że prezentowane oprocentowanie jest tylko górną granicą pewnego przedziału. A z tego klient nie musi zdawać sobie sprawy, tym bardziej, że na billboardach słówko „do” jest w porównaniu do stojącej obok liczby dużo mniejsze i tym samym nie rzuca się w oczy. Nie mówiąc już o napisanej drobnym druczkiem informacji o efektywnym oprocentowaniu reklamowego depozytu…

Jak zatem faktycznie działa lokata progresywna? Całkowity okres trwania takiej lokaty podzielony jest na mniejsze podokresy (zazwyczaj 1-miesięczne), zaś jej oprocentowanie rośnie w każdym kolejnym podokresie. Załóżmy, że mamy roczną lokatę progresywną, której oprocentowanie w pierwszym miesiącu startuje od poziomu 1% i z każdym następnym miesiącem wzrasta o 1 pkt. proc. Za ostatni miesiąc trwania lokaty bank naliczy zatem odsetki w wysokości aż 12%. Jednak jeżeli policzymy średnią wartość oprocentowania dla całego okresu lokaty okazuje się, że realnie zarobimy tylko (1+2+3+4+5+6+7+8+9+10+11+12)/12 = 6,5% w skali roku (pomijając podatek i inflację). Dlatego tak ważne jest, aby przy lokatach dynamicznych zwracać uwagę na średnie oprocentowanie roczne, a nie tylko na wartość maksymalnego oprocentowania w ostatnim podokresie, gdyż dzięki temu będziemy mogli łatwo porównać je z innymi produktami oszczędnościowymi.

Czy to się opłaca?
Obecnie na polskim rynku depozytowym znajdziemy dość szeroką gamę lokat progresywnych, głównie o okresie zapadalności 6 bądź 12 miesięcy. Aż 18 banków ma w swojej ofercie lokaty z dynamicznym oprocentowaniem. Prawdziwym miłośnikiem tego rodzaju produktów jest Deutsche Bank, który w ramach lokat db Pracująca i db 4 Pory Zysku pozwala wybierać między pięcioma okresami oszczędzania, z czego trzy są dość nietypowe: 5, 8 i 11 miesięcy. Wartość oprocentowania z reguły nie jest uzależniona od wysokości zdeponowanego kapitału – wyjątkiem jest Lokata Progresywna w Invest-Banku, na której zarobimy 0,1 i 0,3 pkt. proc. więcej przekraczając próg początkowej wpłaty na poziomie odpowiednio 10 tys. zł i 50 tys. zł.

Ranking lokat progresywnych, okres oszczędzania 6 miesięcy

Źródło: porównywarka finansowa Comperia.pl

Średnie oprocentowanie lokat dynamicznych pozostawia jednak wiele do życzenia. Najatrakcyjniejsza oferta – roczna Lokata Zysk+ Progresja w AIG Banku – gwarantuje 5,71% odsetek. Taka rentowność pozwala jej nawiązać walkę z czołówką najbardziej zyskownych produktów oszczędnościowych, na których można zarobić 6-6,8% rocznie. O innych lokatach progresywnych już tego nie można powiedzieć, gdyż oprocentowanie większości z nich waha się w granicach 4-4,5%. Biorąc pod uwagę podatek od zysków kapitałowych i inflację, balansują one na skraju opłacalności.

Chcąc ulokować swoje pieniądze na jak najwyższy procent, lokata progresywna z pewnością nie będzie stosownym rozwiązaniem. Znacznie bardziej zyskownym wyjściem będzie założenie lokaty z dzienną kapitalizacją odsetek. Wprawdzie „jednodniówki” wymagają stosunkowo dużego wkładu początkowego, lecz w przypadku lokat dynamicznych jest podobnie. Zwykle próg wejścia ustalony jest na poziomie 1 tys. zł. Jeszcze więcej gotówki potrzeba do założenia Lokaty Rosnącej w Millennium (2 tys. zł) i Allianz Lokaty z rosnącym oprocentowaniem (3 tys. zł). Rekordzistami pod tym względem są Deutsche Bank i BNP Paribas Fortis (Lokata Inwestor), którzy żądają min. 5 tys. zł. Z kolei na przeciwległym biegunie znajdują się Eurobank (200 zł) oraz Citi Handlowy i Nordea Bank (500 zł).

Ranking lokat progresywnych, okres oszczędzania 12 miesięcy

*w przypadku założenia lokaty przez Internet lub telefon oproc. w każdym okresie miesięcznym jest wyższe o 0,1 pkt. proc., co przekłada się na wzrost średniego oproc. rocznego do 4,52%
**oproc. zależy od wysokości wpłaty
Źródło: porównywarka finansowa Comperia.pl

Płynność dla niezdecydowanych
Lokaty progresywne cechuje jednak coś, co wyróżnia je in plus na tle standardowych ofert depozytowych. Otóż dynamiczne oprocentowanie daje klientowi większą swobodę w dysponowaniu swoimi środkami. W każdej chwili deponent może wycofać ulokowany kapitał i zachować lwią część naliczonych do tej pory odsetek. Dzieje się tak, ponieważ większość banków nie karze za przedterminową likwidację lokaty progresywnej, tak jak to zwykle bywa w przypadku tradycyjnych depozytów. Klient straci jedynie odsetki naliczone za miesiąc (ściślej mówiąc podokres), w którym nastąpiło zerwanie lokaty, zaś za pozostałe pełne miesiące otrzyma odsetki w pełnej wysokości. Lokata progresywna jest zatem produktem przeznaczonym dla osób, które przewidują, że być może będą potrzebować swoich pieniędzy jeszcze przed końcem okresu zapadalności lokaty. Wprawdzie wycofując swoje środki zachowają odsetki, lecz ich wysokość nie będzie do końca zadowalająca. Od powyższej zasady są oczywiście wyjątki. Likwidując jedną z lokat dynamicznych w Banku BNP Paribas Fortis dostaniemy z powrotem tylko wpłatę początkową. Na nieco mniej surowe traktowanie mogą liczyć banici oszczędzający w Volkswagen Banku i MultiBanku, którzy stracą połowę odsetek. Obie te lokaty zasługują na chwilę uwagi jeszcze z innych względów. Pierwsza z nich – Lokata Progres z oferty Volkswagena – wyróżnia się aż 3-letnim okresem trwania, a przy tym gwarantuje marne odsetki poniżej 4% rocznie. Ciężko uwierzyć, że włodarze Volkswagen Banku, który de facto przecież nie słynie z lokat i nie posiada szerokiej bazy klientów, przekonają kogoś do założenia takiego depozytu… Natomiast MultiLokata w MultiBanku zwraca na siebie uwagę przez swoją nietypową konstrukcję, która pozwala nadać jej miano „degresywnej”. Oprocentowanie dynamicznej MultiLokaty zamiast rosnąć, z miesiąca na miesiąc jest coraz niższe.

Lokaty progresywne z niestandardowym okresem oszczędzania

Źródło: porównywarka finansowa Comperia.pl

Podsumowując, mimo prezentującego się na pierwszy rzut oka atrakcyjnie oprocentowania, lokaty progresywne wcale nie są hitem oszczędnościowym. Wprawdzie mogą gwarantować wyższą płynność zdeponowanego kapitału, ale klienci mogą przecież korzystać z lokat krótkoterminowych, które są zarówno bardziej rentowne jak i nie ograniczają płynności. Nic dziwnego, że lokaty dynamiczne nie zrobiły wielkiej kariery na polskim rynku bankowym. Są raczej dodatkiem poszerzającym ofertę depozytową banków, który sporadycznie znajduje swoich entuzjastów.

Pamiętajmy, aby zachować dystans do reklam bankowych i nie dać się złapać na różnego typu haczyki. Przed podjęciem decyzji o wyborze konkretnego produktu sprawdźmy jego dokładne parametry i ofertę u konkurencji. W przeciwnym razie nasze środki wylądują choćby na Lokacie Dynamicznej w Nordea Banku ze średnim oprocentowaniem 3,3% w skali roku, o którym sam bank mówi, że jest „jednym z najwyższych na rynku”…

Sylwester Góreczny
Analityk Comperia.pl